Beide kenmerken kunnen door het hele lichaam voorkomen, dus ook in het orofaciale gebied. Er is echter een gebrek aan kennis over de orofaciale manifestaties bij de ZvP. Omdat orofaciale pijn onder andere de kwaliteit van leven kan verminderen, is het belangrijk dit fenomeen te onderzoeken.  

Dit artikel biedt een overzicht van alle relevante literatuur over orofaciale pijn bij mensen met de ZvP. Het doel van de scoping review is verder om hypothesen te genereren voor toekomstig onderzoek over dit onderwerp. Hiertoe is begin 2022 een zoekactie uitgevoerd in databestanden met wetenschappelijke literatuur, in samenwerking met een informatiespecialist. In totaal zijn er 7.180 artikelen gevonden, waarvan er 50 zijn opgenomen in deze scoping review. 

dr. M.C. (Merel) Verhoeff
Tandarts-slaapgeneeskundige, tandarts-gnatholoog i.o., universitair docent, sectie orofaciale pijn en disfunctie, Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), m.c.verhoeff@acta.nl 

dr. M. (Michail) Koutris
Tandarts-gnatholoog, universitair docent, opleider orofaciale pijn en disfunctie, chef-de-clinique, sectie orofaciale pijn en disfunctie, ACTA, Amsterdam, m.koutris@acta.nl 

S. (Sharine) Tambach
Tandarts, sectie orofaciale pijn en disfunctie, Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) 

D. (Denise) Eikenboom
Tandarts, sectie orofaciale pijn en disfunctie, Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) 

R. (Ralph) de Vries
De Collectiespecialist, medische bibliotheek, vrije universiteit Amsterdam 

prof. dr. (Henk) H.W. Berendse
Neuroloog, hoogleraar neurologische bewegingsstoornissen, sectie neurologie, Amsterdam Universitair Medisch Centrum, locatie VUmc, Amsterdam 

dr. K. (Karin) Van Dijk
Neuroloog, somnoloog, slaap-waak centrum, Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN), Heemstede 

 prof. dr. F. (Frank) Lobbezoo
Tandarts-gnatholoog, hoogleraar orofaciale pijn en disfunctie, afdelingsvoorzitter & vice-decaan, sectie orofaciale pijn en disfunctie, Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), f.lobbezoo@acta.nl 

Trefwoorden:
Orofaciale pijn, ziekte van Parkinson, TMD-pijn, mondbranden 

Leerdoelen:
Na het lezen van dit artikel heeft u/kent u:

• kennis gemaakt met de ziekte van Parkinson; 
• kennis van de orofaciale pijnproblematiek bij deze doelgroep; 
• het belang van samenwerking met andere zorgverleners rondom deze doelgroep. 

INLEIDING
De ziekte van Parkinson (ZvP) is een neurodegeneratieve aandoening die wordt gekenmerkt door de ophoping van alfa-synucleïne in Lewy Bodies1 en neuronaal verlies in specifieke hersengebieden, onder meer in de substantia nigra.2 In totaal wordt 1-4% van de volwassenen, ouder dan 60 jaar, door deze ziekte getroffen.3 De meest bekende klinische verschijnselen van de ZvP worden geassocieerd met motorische symptomen, zoals stijfheid, tremor en bradykinesie. Hoewel niet-motorische kenmerken van de ZvP minder bekend zijn, zijn ze ook vaak aanwezig. Voorbeelden zijn depressie, slaapstoornissen, cognitieve stoornissen en pijn.4 Pijn bij mensen met de ZvP komt voor tussen 68 en 85%,5 waarvan een van de meest voorkomende soorten pijn bij deze patiëntengroep musculoskeletale pijn is.5

Orofaciale pijn wordt gedefinieerd als ‘een veel voorkomende vorm van pijn die wordt waargenomen in het gezicht en/of in de mondholte’. Het bestaat uit verschillende soorten pijnsyndromen en/of aandoeningen.6 Zo is de term temporomandibulaire aandoeningen (TMD) een verzamelnaam voor aandoeningen van het kaakgewricht, de kauwspieren en aangrenzende structuren.7 Een van de symptomen van TMD is orofaciale pijn.8 Een andere aandoening die gepaard kan gaan met pijn in het orofaciale gebied is mondbranden dat gedefinieerd wordt als een intra-oraal brandend of dysesthetisch gevoel, dat gedurende meer dan drie maanden

Volgens Mylius et al. kan pijn bij patiënten met de ZvP deel uitmaken van de ziekte zelf, of niet gerelateerd zijn aan de ZvP.9 Tot nu toe is de kennis over orofaciale pijn bij mensen met de ZvP beperkt. In een eerdere studie waarin zelf gerapporteerde klachten van orofaciale pijn bij mensen met de ZvP werden beoordeeld, werd een hogere prevalentie van TMD-pijn waargenomen bij deze populatie.10 Op dezelfde manier als mondgezondheidsproblemen, kan orofaciale pijn de aan de mondgezondheid gerelateerde kwaliteit van leven (oral health-related quality of life; OHRQoL) bij mensen met de ZvP negatief beïnvloeden.11 Hoewel ook mondgezondheidsproblemen bij mensen met de ZvP niet uitgebreid zijn bestudeerd, kregen ze tot op heden meer aandacht dan orofaciale pijn.12-14 Wij zijn van mening dat meer inzicht in beide onderwerpen essentieel is om uiteindelijk orofaciale problemen in de breedste zin van het woord te kunnen voorkomen bij mensen met de ZvP. dagelijks meer dan twee uur per dag terugkeert zonder duidelijke oorzakelijke laesies bij klinisch onderzoek en onderzoek.6

Om die reden is deze scoping review opgezet, teneinde een uitgebreid overzicht te kunnen geven van de relevante literatuur over de prevalentie van orofaciale pijn bij mensen met de ZvP en, waar mogelijk, in vergelijking met controles. Verder wilden we onderzoeken welke patiëntgerelateerde kenmerken geassocieerd zijn met orofaciale pijn bij mensen met de ZvP. Ten slotte wilden we hypothesen genereren voor toekomstig onderzoek over dit onderwerp.

• Lees hier het volledige artikel. 
• Meer informatie over het tijdschriftabonnement.